Wat is van belang voor uw gezondheid bij en na een corona besmetting?

U of iemand in uw omgeving heeft een corona besmetting (gehad), wat zijn belangrijke punten om zo goed mogelijk aan uw gezondheid te werken? Wat kunt u hieraan zelf al doen en waar moet u alert op zijn? In onderstaande folder worden achtereenvolgend vanuit de fysiotherapeut, diëtist, ergotherapeut en psycholoog adviezen gegeven waar u zelf al mee kan starten om uw gezondheid zo goed mogelijk te helpen.


Fysiotherapie

Blijf in beweging! Uw spiermassa neemt snel af bij ziek zijn en als u veel in bed ligt. Na één week ziek zijn, kunt u 10% spiermassa verloren hebben. Dit kan directe gevolgen hebben voor uw dagelijkse activiteiten. Oefen dagelijks ca. 20 - 30 minuten, wat passend is bij uw lichaam volgens de volgende criteria: de spieren mogen vermoeid aanvoelen na de oefening en tijdens het oefenen moet u gemakkelijk kunnen blijven praten.

Beweegtips:
1. Ligt u in bed? Maak dan zwembewegingen met uw armen of fietsbewegingen met uw benen.
2. Probeer elke dag iets meer te bewegen, maar forceer hierbij niet.
3. Als u moet liggen, probeer dan af en toe te zitten. Lopen is nog beter.
4. Sta ieder uur op om even te bewegen.
5. Neem zo vaak mogelijk de trap, loop eventueel een aantal keer de trap op en af voor uw conditie.
6. Doe spierkrachtoefeningen (afbeelding 1), zoals een aantal keer opstaan uit de stoel, afwisselend de knieën heffen in stand of opdrukken tegen een muur.

 

Ademhalingsoefeningen:
Het kan zijn dat u (beginnende) klachten van de luchtwegen ervaart, waarbij ademhalingsoefeningen kunnen helpen:
• Adem rustig en diep in. Houd uw adem enkele tellen vast en adem rustig uit. Herhaal dit 5 keer.

Overmatige slijmvorming? Voer dan deze oefening uit:
• Adem rustig en diep in. Houd uw adem enkele tellen vast en adem rustig uit. Herhaal dit 5 keer.
• Doe vervolgens alsof u een bril of raam zou willen beslaan, door krachtig met open mond uit te ademen. Herhaal dit 3 keer.
• Er volgt als het goed is vanzelf een hoestprikkel. Als u begint te hoesten, laat dit dan toe. Hiermee kan u het slijm ophoesten.

Heeft u vragen over het opbouwen van uw conditie en/of spierkracht, vragen over bovenstaande of wilt u een persoonlijk trainingsschema? Neem dan contact met ons op en wij helpen u verder.

Diëtist

Tijdens en na corona kan eten een groot probleem zijn vanwege verminderde eetlust, verminderd reukvermogen en smaak, misselijkheid en/of vermoeidheid. Terwijl uw lichaam bij ziekte en herstel juist meer voedingsstoffen nodig heeft, ontvangt het minder! U loopt het risico om in een slechte voedingstoestand terecht te komen.

Er wordt gesproken van een slechte voedingstoestand als uw gewicht binnen één maand onbedoeld meer dan vijf procent gedaald is of binnen zes maanden meer dan tien procent gedaald is. Ook iemand met overgewicht kan door gewichtsverlies tijdens ziekte snel in een slechte voedingstoestand komen. Een slechte voedingstoestand, ook wel ondervoeding genoemd, betekent dat het lichaam te weinig voedingstoffen beschikbaar heeft, zoals eiwitten en energie. Afvallen is dus ongewenst.

Energie- en eiwitrijke voeding:

Energie (calorieën) is de brandstof voor uw lichaam. Eiwitten zijn bouwstoffen voor het lichaam. Ze zijn nodig voor het opbouwen en behouden van spieren en cellen. Eiwitten zitten vooral in vlees, vis, gevogelte, kaas, eieren, zuivelproducten, brood en peulvruchten. Bij ziekte en gewichtsverlies is extra eiwit nodig voor het herstel. De volgende tips kunnen u helpen energie- en eiwitrijk te eten:

• Gebruik vaker kleine maaltijden, verspreid het eten over de dag
• Gebruik zo veel mogelijk volle producten, zoals volle yoghurt, volle melk en volvette kaas (48+)
• Gebruik ruim (room)boter of margarine op brood
• Beleg uw brood dubbel, met bij voorkeur hartig beleg zoals kaas, vleeswaren, vis en ei. U kunt ook extra beleg ‘uit het vuistje’ eten
• Neem bij elke maaltijd een zuivelproduct zoals (volle) melk, karnemelk, chocolademelk, drinkyoghurt, yoghurt, kwark of vla
• Drink 1,5-2 liter per dag. Koffie, thee, water en light frisdranken leveren geen energie en eiwitten. Gebruik liever zuivelproducten of eventueel limonade of vruchtensap. Let op, indien er sprake is van diabetes mellitus worden suikerrijke dranken zoals frisdrank, limonade en vruchtensappen niet aanbevolen.
• Gebruik geen bouillon of heldere soep zonder vlees of vulling. Dit vult de maag maar heeft nauwelijks voedingswaarde
• Neem de tijd voor het eten en eet rustig

Heeft u meer tips nodig of een persoonlijk advies? Schakel dan de diëtist in!

Ergotherapeut

Vermoeidheid en verminderde energie kunnen ervoor zorgen dat het oppakken van uw dagelijkse dingen veel moeite kost, terwijl het juist fijn is om betekenisvolle activiteiten te doen.

Adviezen wanneer u nog maar weinig energie heeft:

• Geef de dag structuur door ’s ochtends op te staan en aan de dag te beginnen (blijf niet onnodig op bed liggen).
• Plan uw activiteiten gedurende de dag. Elke activiteit kost energie. Wassen, douchen, ontbijten; in welke volgorde lukt dit het beste?
• Plan voldoende tijd in voor uw activiteiten, vraag niet teveel van uzelf.
• Bedenk welke activiteiten u graag weer als eerste zou willen uitvoeren; ga hiermee beginnen. U kunt niet alles tegelijk oppakken en op deze manier krijgt u toch weer een stukje regie terug op uw dagelijks handelen.
• Plan na elke activiteit een rustmoment in.
• Plan ook uw beweeg- en oefenmomenten in.
• Plan vaste rustmomenten in, een voorbeeld: Rond 10.30 uur (maximaal 20 minuten rust), na de lunch, rond 15.30 uur (maximaal 20 minuten rust). Indien nodig kunt u uiteraard nog meer korte rustmomenten inplannen.

Rust en ontspanning:

Bedenk wat voor u rust en ontspanning is, dit is namelijk voor iedereen anders:
• Op bed liggen, in een comfortabele stoel zitten, een kopje koffie drinken, een tijdschrift doorbladeren, computer/tablet, een boek lezen, een puzzel maken, iemand bellen, muziek luisteren, of juist géén geluiden om u heen?
• Zorg voor een fijne plek om te rusten/ontspannen bijvoorbeeld in een rustfauteuil of tijdelijk een bed beneden.
• Als u écht wilt rusten, leg dan uw smartphone/tablet weg, zorg dat u dan géén prikkels, geluiden of beelden binnenkrijgt.
• Bekijk of u activiteiten die u normaal staand doet, ook zittend kunt doen indien nodig. Bijvoorbeeld op een stoel of kruk in de douche of aan de wastafel, zittend aan het aanrecht, zittend een maaltijd bereiden of zittend in de tuin werken; dit kost u minder energie maar u bent wel in beweging en bent met iets betekenisvol bezig.
• Zorg voor een goed ingerichte werkplek: ga bijvoorbeeld dichtbij het aanrecht staan, zorg voor een fijne zithouding achter de computer; op deze manier ‘bewaart’ u uw energie voor de andere dingen die u nog wil doen.

Veel gebruikte (tijdelijke) hulpmiddelen wanneer uw energie en kracht nog niet optimaal is:

• Postoel / urinaal bij bed (wanneer u ’s nachts naar het toilet moet)
• Bedbeugel (wanneer omdraaien in bed moeizaam gaat)
• Trippelstoel (wanneer u niet in staat bent om staand uw handelingen uit te voeren)
• Douchestoel / douchekruk (wanneer het staan in de douche en/of aan de wastafel teveel energie kost)
Deze hulpmiddelen kunt u ook gebruiken om energie te sparen voor dingen die u écht belangrijk/leuk vindt om te doen (zoals het uitvoeren van oefeningen, of energie overhouden om een maaltijd te kunnen nuttigen)
Bespreek uw behoefte aan rust en ontspanning met uw familie/huisgenoten zodat zij er rekening mee kunnen houden en samen met u een planning kunnen maken.

Natuurlijk verloopt het oppakken van de dagelijkse activiteiten bij iedereen anders. Schakel een ergotherapeut in om hierbij advies en begeleiding te krijgen die bij uw situatie past. Zo wordt er met u meegedacht hoe u het beste structuur aan kan brengen binnen uw gewoontes, dagritme en wensen.

Psycholoog

Wanneer u herstellende bent van corona kunt u last hebben van vermoeidheid, die erger en anders is dan ‘gewone’ vermoeidheid. Het kan lastig zijn hiermee om te gaan, zeker als u eigenlijk nooit echt ziek bent geweest, normaal een actief leven leidde, en verwacht snel te herstellen. Ook voor uw omgeving kan dat lastig zijn. Zeker mensen die op de IC gelegen hebben kunnen last hebben van aandacht en concentratiestoornissen, vergeetachtigheid, planningsproblemen en snel het overzicht kwijt zijn. Deze problemen in het denken worden ook wel cognitieve problemen genoemd. Door aandacht- en concentratieproblemen kost het meer moeite om taken goed uit te voeren. Hierdoor kunt u sneller moe worden of hoofdpijn krijgen.

Depressieve klachten waarbij er sprake is van aanhoudende somberheid, slecht slapen, geen of weinig plezier meer hebben kunnen ook voorkomen, bijvoorbeeld naar aanleiding van de nare dingen die er kunnen zijn gebeurd tijdens de ziekte of ook als gevolg van frustratie over het moeizame herstel nadat u ziek bent geweest. We zien ook een toename van angstklachten na corona; veel zorgen maken over de lichamelijke gezondheid, piekeren, onzekerheid, dingen die je vroeger niet moeilijk of eng vond liever uit de weg gaan.
Er kunnen ook post traumatische klachten (PTSS) voorkomen. U bent dan schrikachtig, hebt een korte lont en last van nare herinneringen aan de tijd dat u ziek was die u maar niet uit uw hoofd krijgt en waar ook nare dromen over kunnen aanhouden.

Algemene adviezen bij omgaan met vermoeidheid en cognitieve problemen

Wissel denk- en doe-activiteiten af en bouw rustmomenten in. Neem niet te veel hooi op de vork. Spreek bijvoorbeeld met uzelf af om in plaats van het gehele huis in een keer schoon te maken, iedere dag 15 minuten in een rustig tempo huishoudelijk werk te verrichten. Zorg voor regelmaat, bijvoorbeeld: altijd om negen uur opstaan; drie keer per dag (om elf, twee en vijf uur) vijf minuten wandelen (of fysiotherapie oefeningen doen); iedere dag ‘s ochtends om tien uur en ‘s middags om vier uur een uur lang in een stoel zitten; iedere avond tien minuten met vrienden een telefoongesprek houden. Dit zijn duidelijke en vaak haalbare doelstellingen. Beter is het kleine taken vaak uit te voeren dan meteen aan grote taken te beginnen die vervolgens niet kunnen worden afgemaakt. Het is ook van belang rust en inspanning over de hele dag af te wisselen. Liever driemaal een kwartier wandelen dan eenmaal drie kwartier.

Wat te doen als u psychologische klachten hebt?

Praat er over met de huisarts of praktijkondersteuner, die kan u verwijzen naar de psycholoog. Een psycholoog kan u op weg helpen om uit de depressie te komen, om te leren gaan met vermoeidheid en andere beperkingen ten gevolge van corona, uw angsten leren hanteren of de PTSS te behandelen. Er kan dan ook bekeken worden of verder onderzoek en hulp nodig is als het gaat om cognitieve problemen, zoals concentratie en geheugenproblemen. Er zou dan neuropsychologisch onderzoek kunnen worden verricht en afhankelijk van het cognitieve profiel neuropsychotherapie kunnen worden ingezet. Hierbij kunt u denken aan behandeling gericht op het vergroten van inzicht in en het verbeteren van het omgaan met cognitieve klachten/beperkte belastbaarheid. Meestal wordt een partner of andere belangrijke naaste uit de omgeving van de cliënt betrokken bij de gesprekken bij de psycholoog om de behandeling af te stemmen en voorlichting te geven.

Logopedist

Logopedische zorg kan nodig zijn wanneer u herstellende bent van corona of corona heeft vanwege communicatieproblemen en slikstoornissen, in alle fasen van het ziekteproces. Veelvoorkomende klachten waarbij logopedische behandeling ingezet kan worden, zijn:
• Heesheid (langer dan twee weken) of een schorre stem;
• Een brokgevoel of spanning in de keel;
• Ademhalingsproblemen als kortademigheid, benauwdheid of een foutieve spreekademhaling
• Verslikken
• Moeite met kauwen/ wegslikken van voeding
• Het gevoel dat voedingsresten achterblijven/blijven hangen in de mond- en/of keelholte
• Pijn tijdens het slikken

Hieronder enkele globale adviezen bij bovenstaande klachten, de behandeling blijft echter maatwerk:

• Vermijd veel praten, geef uw stem rust
• Schraap uw keel niet, fluister of schreeuw niet
• Indien geen slikklachten; drink veel water
• Eet zachte voeding
• Hoest goed als u zich verslikt heeft

Om u optimaal te begeleiden in uw herstel hebben wij een behandelprotocol opgesteld om zo goed en zo snel mogelijk in te kunnen spelen op de klachten van u na/tijdens een corona besmetting.
Heeft u vragen of wilt u persoonlijke adviezen? Neem dan gerust contact met ons op.

 

 

© 2020 Gezondheidscentrum de Schaafdries